RETROSPEKTIVA 2018 - Investicije u oblasti KOMUNALNE INFRASTRUKTURE i ENERGETIKE koje su izazvale najveće interesovanje korisnika eKapije

Investicioni tim eKapije uradio je analizu i formirao rang listu investicija i investicionih ideja koje su izazvale najveće interesovanje, odnosno čitanost naših korisnika u 2018. godini. Rezultati su veoma interesantni, neki očekivani, mada ima i dosta iznenađenja, tako da smo upravo zbog toga odlučili da ove informacije podijelimo sa vama.

Predstavljamo vam najzanimljivije projekte u sektoru KOMUNALNE INFRASTRUKTURE I ENERGETIKE.

Vijest da je usvojena Okvirna energetska strategija do 2035. godine je u kontekstu energetskog sektora BiH bila najvažnija vijest u 2018 godini. To je dokument na koji se čekalo još od 2008. godine i njegovim usvajanjem BiH se obavezala da će svoju legislativu i regulativu usaglasiti sa odredbama Trećeg energetskog paketa EU i time deblokirati finansije iz IPA fondova.

U tom duhu očekuje se podsticanje ulaganja u obnovljive izvore energije, energetsku efikasnost privatnog i javnog sektora, kao i obezbjeđenje energenata za kvalitetno i ekološki prihvatljivo grijanje. I dok nam kontinuirano stižu vijesti da bi BiH mogla pretrpjeti sankcije Energetske zajednice zbog nedefinisanja gasne politike na nivou države, uporedo smo svjedoci sve intezivinijih najava o budućim investicijama u energetski sektor BiH. Iz naše retrospektive vidi se da dominira hidrološki sektor, ali ih prate i vjetroelektrane.

Da li će se BiH u narednim decenijama osloniti na OIE i smanjivati ulaganja u termoelektrane, ostaje da se vidi. Kinezi su već spremni ući u velike projekte izgradnje termoenergetskih blokova, te se čeka potez domaćih aktera.

Krenimo redom kroz našu listu najčitanijih investicija u energetiku i komunalnu infrastrukturu.

Prva pozicija pripala je najavi o gradnji HE Krupa na Vrbasu, investiciji Hidroelektrana na Vrbasu. Iz tog preduzeća su rekli da imaju idejni projekat i da čekaju dozvolu za dodjelu koncesije. Međutim, u novembru je stigla vijest da Banjaluka nije prihvatila inicijativu o gradnji ove brane, jer taj dokument nije pratila studija uticaja na životnu sredinu.

Ranije je pisano da bi HE Krupa imala instalisanu snagu 14,4 MW sa godišnjom proizvodnjom 76,4 gigavata, čime bi se obezbijedila struja za taj dio RS, koji troši više od 50% ukupno proizvedene struje.

Drupolasirana investicija su banjalučke Eko toplane, koje su preuzele djelatnost grijanja u tom gradu od nekadašnjih Toplana uz obavezu da za korišćenje kapaciteta stare toplane godišnje plaćaju 500.000 KM.

Eko toplane su preuzele i obavezu da u toplifikacioni sistem, koji nije u njihovom vlasništvu, godišnje uloži 1,5 mil KM. Inače, novo preduzeće na biomasu Eko toplane, koje je zvanično počelo rad u martu 2018. godine, je koncept javno-privatnog partnerstva između Grada Banjaluka i kompanije IEE.

Na trećem mjestu je velika investicija u hidroenergetski sektor RS - gradnja HE Dabar, a tender za taj posao raspisan je prije nekoliko dana i vrijedan je 366 mil KM. Buduća hidroelektrana Dabar najvažnija je u sistemu Gornji horizonti, koji još čine HE Bileća i HE Nevesinje.

Tokom 2018. stizale su vijesti da je za njenu gradnju zainteresovano 19 firmi, ali i Kineska međunarodna korporacija za vode i električnu energiju (China International Water and Eletric Corporation – CWE). Nakon izgradnje HE Dabar snage 160 MW, vlasnik hidroelektrane bi bile Hidroelektrane na Trebišnjici (HET), dok bi se kredit za urađene radove otplaćivao u narednih 15 godina. HET je do sada u ovaj energetski objekat uložio oko 80 mil KM sopstvenih sredstava.

Hidroelektrana Buk Bijela, o čijoj gradnji se govori godinama, zauzela je četvrtu poziciju. U avgustu prošle godine osnovano je istoimeno preduzeće na čije je čelo došla Branislava Milekić, nekadašnja direktorka Elektroprivreda RS. Predviđeno je da se ova hidrocentrala nalazi u gornjem toku rijeke Drine na udaljenosti oko 11,6 kilometara uzvodno od Foče. Vlada RS je za njenu izgradnju Elektroprivredi Republike Srpske dodijelila koncesiju na period od 50 godina, a procijenjena vrijednost investicije iznosi 382.407.793 KM.

Opet se vraćamo Vrbasu, pa su se na petom mjestu našle hidroelektrane koje bi na ovoj rijeci gradila ruska firma Rakurs-Engineering. Sporazum o saradnji na realizaciji projekta izgradnje četiri kaskadne hidroelektrane na Vrbasu, čija je vrijednost 500 mil EUR, potpisan je u septembru prošle godine između RS i ruske kompanije.

Kako je tada rečeno, ruski partner je spreman da uradi sve neophodne analize i da razmotri mogućnost pronalaska investitora, uključujući mogućnosti ruskog eksportnog centra.

I dalje smo u domenu hidroelektrana, jer je šestoplasirana investicija crpna hidroelektrana Vrilo u Tomislavgradu, za čiju je gradnju njemačka banka KfW odobrila kredit od 100 mil EUR. Najnovija informacija je da je Elektroprivreda HZ HB dobila koncesiju, a ova hidroelektrana će za to preduzeće biti kapitalan projekat u cilju obezbjeđenja proizvodnje struje. Uporedo sa ulaganjem u vjetroelektrane, CHE Vrilo biće dodatni kapacitet u segmentu obnovljivih izvora energije tog dijela BiH.

Sedmo mjesto drži projekat gasne interkonekcije između BiH i Hrvatske - gasovod Zagvozd–Posušje–Novi Travnik/Travnik, sa odvojkom za Mostar. EBRD je podržao ovaj projekat i spreman ga je finansirati, nakon izrade sveobuhvatne analize troškova i koristi, koja je potvrdila punu opravdanost projekta, te dubinskog pregleda poslovanja kompanije BH-Gas.

BH-Gas sada očekuje izrada studije utjecaja na okoliš i idejnog projekta koji će poslužiti za ishodovanje okolinske dozvole i urbanističke saglasnosti, a za to vrijeme mogu se započeti pregovori sa EBRD-om o uslovima i odredbama kreditnog aranžmana. Planirano je da ove aktivnosti budu završene do početka 2020. godine, a puštanje u rad gasne interkonekcije planirano je do 2023.

Okolina Tomislavgrada je vrlo popularna za investiranje u vjetroelektrane, pa se tako firma F.L. Wind odlučila graditi još jednu, nakon VE Jelovača, što su potvrdili za naš portal. Za novu vjetroelektranu, nazvanu Tušnica, zasad je urađen idejni projekat i dobijena je lokacijska dozvola, a na našoj listi čitanosti drži osmu poziciju.

Na devetom mjestu Tušnicu prati takođe vjetroelektrana, i to Podveležje, koja će imati 15 vjetroagregata i za koju je predviđeno da bude gotova do kraja 2019. godine. Kapacitet VE Podveležje je do 48 MW, a izgradnja cjelokupnog vjetroparka teška je 162 mil KM.

Nove hidroelektrane na Drini, HE Paunci i HE Foča, koje bi zajednički gradile RS i Srbija, dospjele su na desetu poziciju. Tokom 2019. je za očekivati da budu dodijeljene koncesije za gradnju, a vrijednost ove velike investicije procijenjena je na skoro 480 mil KM. HE Foča bi imala snagu od 4,15 MW,a HE Paunci 43,2 MW.

I Nevesinje očekuje svoju prvu vjetroelektranu, koju će finansirati firma VE Grebak iz Mostara. Početkom decembra obvjavljen je poziv za dodjelu koncesije, na inicijativu ove mostarske firme. U pitanju je investicija vrijedna 130 mil KM. Planirano je da se na lokalitetu Grebak postavi 15 vjetroturbina, procijenjene snage 49,5 megavata, a godišnja proizvodnja će iznositi 130 gigavat-časova. Ta se investicija po čitanosti našla na jedanaestom mjestu.

Neće samo VE Grebak nići u ovoj hercegovačkoj opštini, već i vjetropark Trusina, koji se nalazi na dvanaestoj poziciji. U gradnji vjetroparka Trusina sa 87% finansija učestvuje britanska kompanija Kermas, firma Eol prvi sa 10%, a Opština Nevesinje sa 3%. Vlasnik Kermasa je poznati hrvatski bisnismen Danko Končar, koji živi i radi u Londonu.

Trinaestoplasirana investicija je zenička HE Vranduk, čija gradnja je stopirana, nakon što se Strabag povukao iz radova, a na njegovo mjesto trebala je doći firma Euro-Asfalt.

Na jesen je posebno bila aktuelan tema izgradnje Bloka 7 TE Tuzla sa pitanjem koliko je izvjesna ova investicija, a koja je na četrnaestom mjestu naše liste čitanosti. Rečeno je da su državne garancije za kredit zakonite, i da Kinezi nisu odustali od učešća u ovom velikom projektu vrijednom 1,4 mlrd KM.

Nova MHE Bočac 2 na Vrbasu, koja je puštena u rad početkom oktobra, nalazi se na petnaestom mjestu. U nju je uloženo 42 mil KM i ima dva kapsulna agregata, svaki od njih težak 55 tona i snage 5 MW, koji su među prvim agregatima ovog tipa ugrađenim na području bivše Jugoslavije.

Najava da bi ruska firma ZiO mogla uložiti 200 mil EUR u modernizaciju TE Gacko i TE Ugljevik drži šesnaesto mjesto, a na sedamnaestoj poziciji je planirana hidroelektrana od 75 mil EUR u Kalinoviku, koju bi gradila firma EFT.

Zoran Vujinović, direktor firmi Tomix i TLG iz Kneževa, najavio je da bi tokom 2019. trebalo da krene gradnja dvije vjetroelektrane na Vlašiću, koje su dospjele na osamnaesto mjesto. Njihova vrijednost procjenjuje se na oko 140 mil EUR.

Središnju poziciju naše liste, na devetnaestoj poziciji, zauzela je solarna elektrana u Ljubinju, od koje izgleda za sada nema ništa. Prvi poziv je neuspješno prošao, te je upitno raspisivanje novog.

HE Bogatići Nova u Trnovu, u koju je uloženo 18,5 mil KM i koja je počela rad u septembru, nalazi se na dvadesetom mjestu, a nju dalje sve do 38. pozicije prate TE Kamengrad u Sanskom Mostu, priča o gradnji toplovoda Kakanj-Sarajevo, TE u Banovićima, gradnja tri MHE na Ćehotini u Foči, vjetroelektrana Ivan Sedlo u Hadžićima, MHE Gradac na Kolini, kao i vjetroelektrana Široka draga u Livnu.

Takođe, čitalo se i o vjetroleketranama u Konjicu, Tomislavgradu i Bihaću, sistemu daljinskog grijanja u Sokocu, gasifikaciji Zenice i terminalima tečnih goriva takođe u Zenici.

Našu listu završavaju toplana na biomasu u Zavidovićima, rekonstrukcija terminala u Bihaću i Živinicama, gradnja male hidroelektrane na Miljacki, formiranje toplane u Zenici i investicije u TE Gacko 2.

Pogledajte kompletnu rang listu investicija u kategoriji KOMUNALNE INFRASTRUKTURE I ENERGETIKE i uporedite koliko se ona slaže sa nekim vašim razmišljanjima, ocjenama i procjenama.

I još nešto, da li ste vidjeli koji projekti su izazvali vašu pažnju u kategoriji TURIZAM, SAOBRAĆAJ, SPORT, NEKRETINE i POLJOPRIVREDA?

eKapija.com Beograd

Eko Toplane doo Banja Luka

Grad Banja Luka

Toplana a.d. Banjaluka

HE Dabar d.o.o. Trebinje

JP Hidroelektrane na Trebišnjici a.d. Trebinje

MH ERS MP a.d. Trebinje

Elektroprivreda BiH d.d. Sarajevo

JP Elektroprivreda HZ HB d.d. Mostar

Vlada RS Banja Luka

Vlada FBiH Sarajevo

Hidroelektrane na Vrbasu a.d. Mrkonjić Grad

CWE Hong Kong

Ministarstvo energetike i rudarstva RS

Rakurs Engineering Ltd.

United States Agency for International Development - USAID Sarajevo

BH-GAS d.o.o. Sarajevo

EBRD BiH Sarajevo

Općina Tomislavgrad

Vlada Hercegbosanske županije Livno

F.L. WIND d.o.o.

Siemens Gamesa Renewable Energy

Federalno ministarstvo energije, rudarstva i industrije Mostar

Ministarstvo rudarstva i energetike Republike Srbije

VE Grebak d.o.o. Mostar

Opština Nevesinje

Eol prvi Nevesinje

Kermas Velika Britanija

Sberbank a.d. Banja Luka

Končar grupa Zagreb

EURO ASFALT d.o.o. Sarajevo

EIB

ELNOS BL d.o.o. Banja Luka

JP Elektroprivreda BiH d.d. Sarajevo, Podružnica Termoelektrana Tuzla u Tuzli

Mješoviti Holding ERS - MP a.d. Trebinje - ZP RiTE Ugljevik A.D. Ugljevik

ZP R i TE Gacko a.d. Gacko

Vlada SBK Travnik

Integral inženjering a.d. Laktaši

ROCO-COMMERCE d.o.o. Livno

Imres Smart Greenergy d.o.o. Livno

GREEN ENERGY d.o.o. Pale

SIMING TRADE d.o.o. Foča

Hifa-oil d.o.o. Tešanj

Grad Zenica

KfW Entwicklungsbank - Office Sarajevo

Ministarstvo privrede KS

Vlada USK Bihać

Suzlon Wind Energy BH d.o.o. Sarajevo

IVICOM Consulting d.o.o. Zagreb

Opština Sokolac

Lager d.o.o. Posušje

FIPA Agencija za unapređenje stranih investicija u BiH Sarajevo

Fond za zaštitu okoliša FBiH Sarajevo

IGT d.o.o. Sarajevo

ArcelorMittal d.o.o. Zenica

Operator-Terminali Federacije d.o.o. Sarajevo

AR Force Hydropro Laktaši

RMU Banovići

Mješoviti holding ERS - MP a.d. Trebinje - ZP Elektrodistribucija a.d. Pale

TOMIX d.o.o. Kneževo

TLG d.o.o. Travnik

CMEC Beijing

The Export-Import Bank of China

CGGC Limited

China Energy Group

China International Water and Eletric Corporation CWE

Kineska međunarodna korporacija za vode i električnu energiju

EFT Stanari

eKapija retrospektiva 2018

retrospektiva 2018

retrospektiva komunalna infrastruktura i energetika 2018

retrospektiva investicija u energetku 2018

investicije u energetiku 2018

investicije u komunalnu infrastrukturu 2018

HE Krupa na Vrbasu

toplana u Banjaluci

nova toplana u banjaluci

gradnja HE Dabar

HE Dabar

hidroelektrana Dabar

HE Buk Bijela

Buk Bijela Branislava Milekić

gradnja hidroelektrana na Vrbasu

kaskadne hidroelektrane na Vrbasu

crpna hidroelektrana Vrilo

Vrilo

CHE Vrilo

gasna interkonekcija BiH i Hrvatska

vjetroelektrana Tušnica

Tušnica

VE Jelovača

VE Podveležje

VE Mesihovina

Mesihovina

HE Paunci

HE Foča

vjetropark Trusina

Blok 7 TE Tuzla

MHE Bočac 2

modernizacija TE Gacko

modernizacija TE Ugljevik

vjetroelektrane na Vkašiću

hidroelektrana u Kalinoviku

solarna elektrana u Ljubinju

HE Bogatići Nova

TE Kamengrad

toplovod Kakanj Sarajevo

TE Banovići

mala hidroelektrana na Ćehotini

vjetrolektrana Ivan Sedlo

MHE Gradac

MHE na Kolini

Vjetrolektrana Široka draga

vjetroelektrana Konjic

vjetroelektrana Mesihovina

daljinsko grijanje na Sokocu

sistem daljinskog grijanja Sokolac