Vlado Đajić, generalni direktor UKC RS - Preventivnim pregledima spaseno hiljade života

Preventivnim pregledima pobjeđujemo moždani udar, koji je na trećem mjestu po uzroku smrtnosti, a za osam godina, od kada sprovodimo projekat prevencije, ultrazvučno je pregledano više od 40.000 pacijenata sa faktorima rizika, te spaseno hiljade života.

Rekao je to u intervjuu za Glas Srpske specijalista neurologije i generalni direktor Univerzitetskog kliničkog centra (UKC) RS Vlado Đajić povodom Svjetskog dana borbe protiv moždanog udara, koji se obilježava 29. oktobra.

- Patološke promjene mogu se otkriti pomoću raznih dijagnostičkih metoda, međutim ultrazvučno ispitivanje smatra se "metodom izbora". Veliki značaj ultrazvučno ispitivanje krvnih sudova ima kod otkrivanja asimptomatske karotidne bolesti. Redovnim pregledima smanjuju se smrtnost i invalidnost i znatno štedi novac - istakao je Đajić.

Koliko ljudi godišnje u RS oboli od moždanog udara?

- Već nekoliko godina u Srpskoj broj oboljelih se kreće oko 4.500. Trudimo se da na vrijeme upozorimo ljude na važnost prevencije, što smo dobrim djelom i uspjeli kampanjom "Prevencija moždanog udara", te smo uspjeli ući u period stagnacije, tako da se broj novooboljelih ne povećava.

Koliki je procenat mladih među oboljelima?

- Primijećen je trend povećane učestalosti obolijevanja kod osoba između 40 i 60 godina. To se pripisuje povećanom prisustvu stresa i posljedicama rata. Glavni faktori rizika za nastanak moždanog udara su pušenje, šećerna bolest, povišen holesterol i trigliceridi u krvi, nedovoljna fizička aktivnost, gojaznost, te migrena, stres, upotreba oralnih kontraceptivnih sredstava, te socioekonomski faktori.

Kakvi rezultati su postignuti projektom "Prevencija moždanog udara"?

- Riječ je o jedinstvenom projektu u svijetu koji se u RS realizuje od 2011. Ultrazvučno je pregledano više od 40.000 pacijenata sa faktorima rizika. Zbog stenoze od preko 70% lumena krvnih sudova, više stotina pacijenata ispitivane grupe upućeno je na operativni zahvat, čime je direktno spriječen nastanak udara, a samim tim smanjena smrtnost za oko 50%. Kod više hiljada ispitanih otkriveno je suženje krvnih sudova preko 20% lumena, čime je utvrđeno da oni moraju primijeniti higijensko-dijetetski režim života i doživotno koristiti terapiju koja sprečava dalje suženje krvnih sudova i nastanak infarkta. Kod više desetina pacijenata pronađeno je potpuno začepljenje krvnih sudova i utvrđeno da su oni zakasnili na operaciju i da pripadaju visokorizičnoj grupi za nastanak udara. Objašnjeno im je koji režim života moraju primjenjivati, koje lijekove koristiti i dolaziti na kontrole. Kada se izračunaju troškovi liječenja, rehabilitacije i tuđe njege oboljelih od moždanog udara projektom prevencije je ušteđeno oko 15 mil KM.

Koliko je Srpska napredovala u liječenju moždanog udara?

- Zlatni sati su veoma važni i opet apelujemo na pacijente da su prva četiri sata nakon nastanka udara veoma važna za primanje trombolitičke terapije. Uveli smo i mehaničku trombektomiju, odnosno mehaničko vađenje tromba iz krvnih sudova mozga.

Svjedoci smo konstantnog ulaganja u kadar i savremenu opremu u UKC RS. Koji su naredni koraci?

- U planu je izgradnja hematoonkološkog instituta, rekonstrukcija zgrade Klinike za ginekologiju u kojoj se nalaze i klinike za pedijatriju i dječiju hirurgiju, a biće rekonstruisana i zgrada Klinike za infektivne bolesti i izgrađena nova klinika za psihijatriju. Plan je da se intenzivno radi na tome da sve medicinske ustanove budu smještene u krugu UKC-a. Regulacionim planom obuhvaćena je izgradnja Medicinskog fakulteta, Centra za obrazovanje i istraživanje, Fakulteta zdravstvene njege i Medicinske škole. Biće izgrađene i višeetažne garaže, a već je napravljen regulacioni plan za oko 2.200 garažnih mjesta.

Najviše oboljelih liječi se u Klinici za neurologiju UKC RS. Koliko pacijenata ste imali do sada?

- U Klinici za neurologiju liječi se 90% neuroloških bolesnika u Srpskoj, jer ima edukovani kadar, aparaturu za dijagnostiku, kao i sredstva za liječenje. U posljednjih osam godina u klinici je pregledano više od 80.000 ljudi. Spasli smo mnoge estradne i javne ličnosti, među kojima i legendu narodne muzike Halida Bešlića. Nedavno smo pregledali i veterane FK Crvena zvezda iz Beograda.