Donešen Zakon o zaštiti od požara u Srbiji – obaveze privrede i građana

U Službenom glasniku Republike Srbije broj 111/09 od 29.12.2009 objavljen je Zakon o zaštiti od požara, kojim se uređuju sistem zaštite od požara, prava i obaveze državnih organa, organa autonomne pokrajine i organa jedinica lokalne samouprave, privrednih društava, drugih pravnih i fizičkih lica, organizacija vatrogasne službe, nadzor nad sprovođenjem ovog zakona i druga pitanja od značaja za sistem zaštite od požara.

Odredbe ovog zakona shodno se primenjuju i na zaštitu od eksplozija.

Iz Zakona izdvajamo detalje koji su posebno vezani za privredna društva, njihova prava i obaveze :

Sanacioni planovi

Privredna društva imaju obavezu donošenja sanacionog plana za otklanjanje posledica požara, kao i jedinice lokalne samouprave i autonomne pokrajine, koji donosi sanacione planove za otklanjanje posledica požara na svojoj teritoriji.

Vlada donosi Sanacioni plan Republike Srbije za saniranje posledica prouzrokovanih požarom ako posledice požara prevazilaze mogućnosti sanacije jedinice lokalne samouprave ili autonomne pokrajine, ako opasnost od požara ugrožava objekte i prostor od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju ili na njemu izaziva velike posledice i u slučaju havarije.

Sanacioni planovi sadrže: stanje, mere, procenu uticaja na život i zdravlje ljudi, procenu uticaja na životnu sredinu, nosioce, način, dinamiku i sredstva za realizaciju plana.

Kategorizacija prema ugroženosti od požara

Ministarstvo vrši kategorizaciju objekata, delatnosti i zemljišta prema ugroženosti od požara u zavisnosti od tehnološkog procesa koji se u njima odvija; vrste i količine materijala koji se proizvodi, prerađuje ili skladišti; vrste materijala upotrebljenog za izgradnju objekta; značaja i veličine objekta i vrste biljnog pokrivača.

Objekti, delatnosti i zemljišta razvrstavaju se u sledeće kategorije:
1) sa visokim rizikom od izbijanja požara – prva kategorija ugroženosti od požara;
2) sa povećanim rizikom od izbijanja požara – druga kategorija ugroženosti od požara;
3) sa izvesnim rizikom od izbijanja požara – treća kategorija ugroženosti od požara.

Organizovanje zaštite od požara prema ugroženosti od požara

Vlasnik odnosno korisnik objekta ili zemljišta i privredno društvo odnosno drugo pravno lice razvrstano u prvu kategoriju ugroženosti od požara obavezno je da obezbedi tehnički opremljenu i obučenu vatrogasnu jedinicu sa potrebnim brojem vatrogasaca.

Vlasnik odnosno korisnik objekta ili zemljišta i privredno društvo odnosno drugo pravno lice razvrstano u drugu kategoriju ugroženosti od požara obavezno je da organizuje sprovođenje preventivnih mera zaštite od požara i stalno dežurstvo sa potrebnim brojem lica stručno osposobljenih za sprovođenje zaštite od požara.

Vlasnik odnosno korisnik objekta ili zemljišta i privredno društvo odnosno drugo pravno lice razvrstano u treću kategoriju ugroženosti od požara obavezno je da organizuje sprovođenje preventivnih mera zaštite od požara s potrebnim brojem lica stručno osposobljenih za sprovođenje zaštite od požara.

Ministar nadležan za unutrašnje poslove propisuje potrebnu tehničku opremljenost vatrogasne jedinice i broj vatrogasaca, kao i potreban broj lica stručno osposobljenih za sprovođenje zaštite od požara.

Za obavljanje poslova zaštite od požara može se ugovorom angažovati privredno društvo odnosno drugo pravno lice koje ispunjava propisane uslove i ima ovlašćenje Ministarstva za obavljanje ovih poslova.

Plan zaštite od požara

Subjekti u prvoj i drugoj kategoriji ugroženosti od požara obavezni su da donesu Plan zaštite od požara koji sadrži naročito:
1) prikaz postojećeg stanja zaštite od požara;
2) procenu ugroženosti od požara;
3) organizaciju zaštite od požara;
4) predlog tehničkih i organizacionih mera za otklanjanje nedostataka i unapređenje stanja zaštite od požara;
5) proračun potrebnih finansijskih sredstava;
6) propisane proračunske i grafičke priloge.

U Planu zaštite od požara, bliže se prikazuju i podaci o broju vatrogasaca, tehničkoj opremljenosti i obučenosti vatrogasne jedinice, odnosno organizaciji preventivnih mera zaštite od požara, stalnog dežurstva i podaci o broju stručno osposobljenih lica za sprovođenje zaštite od požara.

Na Plan zaštite od požara pribavlja se saglasnost Ministarstva.

Ministar propisuje način izrade i sadržaj planova zaštite od požara autonomne pokrajine, jedinice lokalne samouprave i subjekata u prvoj i drugoj kategoriji.

Pravila zaštite od požara kod poslovnih, industrijskih i objekata javne namene, podzemnih garaža i objekata u trećoj kategoriji ugroženosti od požara i skupštine zgrada

Vlasnik odnosno korisnik poslovnih, industrijskih i objekata javne namene, objekata blokovskog tipa i podzemnih garaža i objekata u trećoj kategoriji ugroženosti od požara i skupština zgrade odnosno savet zgrade u stambenim objektima donose Pravila zaštite od požara koja obuhvataju:
1) organizaciju tehnoloških procesa na način da rizik od izbijanja i širenja požara bude otklonjen, a da u slučaju njegovog izbijanja bude obezbeđena bezbedna evakuacija ljudi i imovine i sprečeno njegovo širenje;
2) zaštitu od požara u zavisnosti od namene objekta sa potrebnim brojem lica osposobljenih za obavljanje poslova zaštite od požara;
3) donošenje Plana evakuacije i uputstva za postupanje u slučaju požara;
4) način osposobljavanja zaposlenih za sprovođenje zaštite od požara.